‘Een goede band is van levensbelang’

Met welk idee koos je voor het docentschap en is die verwachting uitgekomen? 
‘Op de basisschool had ik al haarfijn door of een juf of meester over natuurlijk leiderschap beschikte. Het interesseerde mij hoe iemand dit voor elkaar kreeg. 
Ik was zelf al jong betrokken bij het leiden van kleine groepjes in de kerk. Later ging ik muziekles geven aan kinderen van hooguit een paar jaar jonger dan ikzelf. Ik kwam er al snel achter hoe je dingen kunt aanleren en hoe de les beter blijft hangen als je een fijne sfeer in een groepje hebt. Daar begon mijn passie voor het docentenvak. Kennis overbrengen met enthousiasme en daarmee ook anderen enthousiasmeren.’  

Hoe creëer je een goede verhouding met je leerlingen? 
‘De band met een leerling, het lijntje dat je in het begin van het jaar aanmaakt, is van levensbelang als ‘de afgrond’ nabij is. Als een leerling niet goed lijkt te functioneren op welk vlak dan ook, ga ik investeren: ik leg contact met ouders, neem extra tijd om te observeren en probeer de leerling beter te begrijpen door regelmatig gesprekjes te voeren. Niet elke leerling heeft hier behoefte aan, dus is het soms ook puzzelen naar de juiste benadering. Omdat ik veelal werk met leerlingen die een vorm van autisme hebben, vraagt dit om extra creativiteit.’  

Wat moet je wel of niet doen qua houding en gedrag? 
‘Vooral jezelf blijven. Dit klinkt heel cliché, maar is zó waar! Pubers voelen het aan als je toneel speelt. Je hoeft geen open boek te zijn, maar wel eerlijk en oprecht. Maak geen beloftes die je niet kunt nakomen. Pubers zijn hier ontzettend gevoelig voor. Het nakomen van je woord is ook belangrijk in het uitvoeren van consequenties. Als een leerling jouw regel overtreedt, moet je een consequentie toepassen. Anders heb je het al verloren en nemen ze je niet meer serieus. Het hoeft geen heftige consequentie te zijn. (Al laat je hem/haar na de les een toffe mop vertellen van 100 woorden...denk out of the box!). Jij hebt de regie als docent en binnen die kaders kan er heel veel!’ 

Wat vind je belangrijk om over te dragen aan je leerlingen? 
‘Weer zo'n cliché, maar ik kies dan toch voor respect. En dan vooral hoe je dat aan elkaar laat zien. Het woord respect is te algemeen. Leerlingen laten zien wat respect is, is veel belangrijker. Dat begint bij jezelf als docent.’ 
 
In hoeverre scheid je werk en privé? Bijvoorbeeld op het gebied van social media? 
‘Doordat ik een gezellig druk gezin heb met drie prachtige jonge kinderen (8, 6, en 4 jaar), word ik ‘gedwongen’  om mijn werk en privé te scheiden. Thuis ben ik vooral mama en op school Mevrouw Spijkerboer. Als mijn kroost lekker slaapt, bereid ik vaak lessen voor en studeer ik. Social media gebruik ik alleen privé. Met mijn leerlingen heb ik wel een groepsapp, dit is erg handig als ik alle leerlingen in één keer wil bereiken, maar wel op een ander telefoonnummer dan mijn privénummer. Ook gebruik ik WhatsApp regelmatig om mijn leerlingen een compliment te geven. Daar heb je overdag niet altijd gelegenheid voor.  

Ik heb wel contact met collega's via Social media. Contact met collega's buiten m'n werk om maakt dat ik met nog meer plezier naar mijn werk ga. Er is ook nog een leven naast het docentenleven!’ 

Maak je in je lessen gebruik van creatieve didactische werkvormen? 
‘Mijn lessen zijn doelgericht. Ik schrijf standaard het doel van de les op. Hoe we dat doel bereiken is niet het belangrijkste. Ik gebruik regelmatig samenwerkingsopdrachten, spelvormen, zoekopdrachten, filmfragmenten en dergelijke in de les. Ook laat ik veel informatie uit de leerlingen komen. Ik probeer ze te activeren. Elke les eindig ik met het doel dat ik had opgesteld en vraag de leerlingen of ze dit hebben behaald. Dit mogen ze dan nog eens aan een klasgenoot uitleggen. Dan is mijn les afgelopen.’  

Welke docent van vroeger maakte indruk op jou en waarom? 
‘Mijn lerares Frans. Ik stond in de eerste klas een drie voor Frans en vond de docente en de taal verschrikkelijk. Het veranderde na een 10-minutengesprek van mijn vader met mijn docente. Ik weet niet wat ze hebben besproken, maar ze werd vriendelijker en hielp me mijn cijfer op te halen. Ik begon haar aardiger te vinden en tegelijkertijd werd het vak leuker. Uiteindelijk koos ik Frans zelfs als examenvak en haalde een 9 op mijn mondeling examen en een 8 als eindcijfer. Tja, zo zie je wat een ‘relatie’ doet met een leerling!’ 

Als jij het voor het zeggen had, hoe zou je vak er dan uitzien? 
‘Ik zou gaan voor meer beleving van de vakken: doen, doen en nog eens doen. Niet te veel uitleg en doceren, maar leerlingen zelf laten beleven en doen, afgewisseld met uitleg en instructie.’ 

Heb je tips voor beginnende docenten? 
‘Toen ik net voor de klas stond, hield ik elke dag een logboekje bij. Ik schreef drie positieve momenten en drie leermomenten op. Bij alle zes punten schreef ik op waar ik deze momenten aan te danken had. Bij de positieve punten kwamen daar kwaliteiten van mezelf uit die ik mezelf als compliment gaf. Bij de drie leermomenten gaf ik aan wat ik de volgende keer anders zou doen en maakte van één punt een leerdoel voor de volgende dag. Dit heeft me enorm geholpen om positief te blijven over mezelf. Daarnaast gaf het mij de stimulans om kritisch te blijven en te groeien in mijn docentschap. Ook nu, na 12 jaar in het onderwijs te werken, betrap ik mezelf soms op een negatieve sleur en dan schrijf ik toch weer even de punten op een rij om helder en realistisch te blijven. Tja... je bent nooit uitgeleerd hè?’ 
 
Wat voor leerling was je zelf? 
‘Op de havo was ik geen standaard leerling. Ik droeg graag exclusieve, opvallende kleding. Ik wilde niet standaard zijn. In de lessen was ik leergierig en geïnteresseerd.  Toch was ik bij bepaalde lessen snel afgeleid en veel meer bezig met wat er allemaal in de klas gebeurde. Ik ben er weleens een keer uitgestuurd, maar dat was dan omdat ik door de les heen praatte en te gezellig bezig was met klasgenoten. Respect had ik zeker wel voor docenten.’