Europese prijs voor vluchtelingenproject leerlingen CCC

Samen met twee Franse scholen, een Noorse en een Duitse school werkten 22 tweedeklassers van Orfeo bij de vakken Art en English aan het eTwinning-project ‘Migrants and Refugees’. Hun inzet werd beloond: onlangs zijn ze verkozen tot ‘beste Europese eTwinning-project van het jaar’. In totaal deden meer dan 500 Europese projecten mee. 

‘Een bijzondere prestatie, dat we na de nationale prijs afgelopen najaar nu ook de Europese prijs wonnen’, zegt docent Kunst en coördinator Tweetalig onderwijs Amanda van Dijk, die ook docent Bart Tip bij het project betrok. ‘Al vonden de leerlingen het eerst best raar, want wij doen vaker dit soort projecten.’ 

Dat was bijvoorbeeld het geval bij Niels van der Schaft: ‘Ik dacht niet dat we iets speciaals deden, maar nu we ook de Europese prijs hebben gewonnen, heb ik wel het gevoel dat wij iets heel belangrijks deden. Ik ben er dan ook blij mee.’ Ook medeleerling Miriam Jansen vindt het bijzonder: ‘Het was een leuke verrassing.’

Meer erkenning 

Allebei vonden ze het een interessant, maar ook actueel project: ‘Een prijs voor een project over vluchtelingen helpt zeker om mensen alert te maken ten aanzien van een situatie die nog elke dag doorgaat’, zegt Miriam. ‘Ik vind het goed dat vluchtelingen worden geholpen, dus ben ik blij dat ze door dit project meer erkenning krijgen.’

Ook Niels is door het project beter geïnformeerd over het vluchtelingenprobleem. ‘Voor dit project zag ik vluchtelingen als vreemden en ik snapte niet waarom mensen hun land ontvluchten. Nu snap ik hun situatie beter en is mij duidelijker hoe slecht ze behandeld worden en hoe hun ervaringen hun leven beïnvloeden.’ Miriam heeft ook veel geleerd: ‘Over de situatie in de EU en hoe het allemaal gaat in Nederland. Naast statistieken en feiten hoorden we verhalen van ex-vluchtelingen, in Nederland en in andere landen.’

De wereld in je les trekken

Amanda vult aan: ‘De leerlingen leren tijdens zo’n project ook dat leeftijdsgenoten elders in Europa anders tegen een onderwerp kunnen aankijken. Verder leren ze belangrijke vaardigheden als samenwerken, je inleven in anderen en nadenken over verschillende visies.’

Maatschappelijke onderwerpen zouden volgens Amanda vaker in lessen naar voren moeten komen. ‘En dan gegeven vanuit je vak, dus niet als extraatje. Ook bij een vak als Wiskunde kun je de wereld in je les trekken: bereken bijvoorbeeld wat de afstanden zijn als je naar een andere land wilt reizen. Het mooie is dat we leren zo in een logischer context plaatsen en laten aansluiten bij de 21st century skills en het onderwijs van de toekomst.’

De route van vluchtelingen

Het contact met de andere scholen legde Amanda via de eTwinning-site. ‘Een aantal kende ik van eerdere eTwinning-projecten, met de docente van een van de twee Franse scholen had ik tijdens een Skypegesprek een leuke klik toen ik op zoek was naar een uitwisselingspartner.’

Elke school onderzocht een deel van het vraagstuk, het CCC richtte zich op de route van vluchtelingen op weg naar en in Europa en wat ze onderweg tegenkomen. Amanda: ‘De leerlingen deden dit via feitenonderzoek op internet, maar ook door gesprekken met mensen uit de eigen omgeving. Ook interviewden ze via Skype de projectleider van de Franse school: zij is zelf ook een immigrant. Maar voordat de leerlingen hun onderzoek deden, hadden ze voor de collegascholen een introductiefilmpje waarin ze zichzelf voorstelden. Daarna maakten ze padlets, online notitieborden, waarbij elke school ‘de vluchteling’ en ‘de immigrant’ omschreef en hoe ze daarover dachten. De leerlingen gingen deze meningen vervolgens met elkaar vergelijken en erover discussiëren.’

Magazine als eindproduct

Als laatste zijn alle resultaten samengevoegd in een magazine. ‘Het was best lastig om van al ons werk één eindproduct te maken’, zegt Miriam. Maar leuk was het wel om samen te werken met leerlingen uit andere landen en hun meningen te horen.’

Koffertje met stenen

Bij het vak English van docent Bart Tip lazen de leerlingen gelijktijdig met het project het boek ‘The other side of truth’ van Beverly Naidoo over Nigeriaanse politieke vluchtelingen. Ook gingen ze aan de slag met een kunstproject. Amanda legt uit: ‘Ik heb leerlingen gevraagd een kunstwerk, een monument, te maken voor deze vluchtelingencrisis. Eén leerling maakte een koffertje dat ze vulde met stenen. Til je het op, het moet eigenlijk levensgroot zijn, dan voel je wat een vluchteling voelt. Prachtig dat een leerling dat zo weet te verbeelden. Juist die combinatie, dat je een onderwerp vanuit verschillende kanten, met alle feiten en diverse meningen, belicht en er een geheel van maakt, was doorslaggevend voor de jury die de Europese projecten beoordeelde.’

Op 22 mei was de celebration ceremony bij het CCC: ‘De leerlingen kregen als prijs een tablet en buffet aangeboden, ik ga dit najaar naar de Europese eTwinning-conferentie op Malta om workshops over onze aanpak te geven.’

Mobieltjes als lifesavers

Toen het project afgelopen najaar de nationale eTwinning-prijs won, heeft Amanda met de leerlingen besloten om de prijs, een geldbedrag van € 500,-, te besteden aan een ontmoeting met leerlingen van de Internationale Schakelklas (ISK) van het Almere College in Dronten. 'In februari kwamen er dertig ISK’ers naar onze school. Op het programma stond onder meer een speeddate waarbij de leerlingen met elkaar kennismaakten.’

Voor de leerlingen was dat een bijzondere aanvulling op het project. 'Zo kregen ze echt contact met vluchtelingen. Vooraf vroeg een leerling mij of ze mobieltjes hebben. Terwijl dat juist hun lifesavers zijn. Bovendien zijn het ook hippe jonge mensen, daarin verschillen ze niet van onze leerlingen. De gesprekken raakten de leerlingen. Met name dat de jongeren niet zelf kozen om hun huis te verlaten. Ze beseffen dat de rollen ook omgekeerd hadden kunnen zijn.’ Miriam vult aan: ‘Wij verbaasden ons hoe blij en optimistisch iedereen was. Ze praatten over hun reis met een glimlach, dat vond ik wel erg knap.’

Het Europa van morgen

De ISK’ers waren ook bij de celebration ceremony in mei. Amanda: ‘Een van hen bedankte mijn leerlingen omdat ze dit project hadden gedaan. Dat ze gezien en gehoord werd, maakte dat ze zich welkom voelde. Dat is ook het mooie ook aan dit project: dat je iets doet waardoor je Europa een stukje beter maakt. Uiteindelijk zijn deze leerlingen allemaal het Europa van morgen. Dat klinkt idealistisch, maar het is wel zo.’ 

Tijdens het project bleek  dat leerlingen het woord ‘vluchteling’ verschillend interpreteren. 'Komt dat door informatie die ze via de media krijgen? Het is belangrijk dat ze daar kritisch over nadenken en dat ze leren een eigen mening te vormen. Toen we half juni bij elkaar waren om het project officieel af te ronden, was de eTwinning-organisatie erbij om een promotiefilmpje te maken. Een leerling wilde weten of iemand ook mag vinden dat er niet zoveel vluchtelingen naar Nederland mogen komen. “Ja dat mag je vinden”, zei ik. Belangrijk is dat je leert dat er verschillende meningen zijn. Waar het om gaat is dat je die respecteert, dat je jezelf kunt inleven in iemand anders.’