Entree, VAVO, ISK en Educatie bouwen samen EVIE

Entree, VAVO, ISK en Educatie (inburgering) opereren sinds 1 augustus zelfstandig en vormen medio februari 2017 de nieuwe onderwijseenheid met als werktitel EVIE. En nieuw betekent vaak emotie, zegt projectleider en tijdelijk operationeel directeur Henri van Werven. ‘De één ervaart het als positief, de ander geeft het een onzeker gevoel. “Wat wordt er van mij verwacht, moet ik nu ook bij Entree of ISK lesgeven? Hoe gaan we het doen?” Daarom betrekken we de medewerkers continu bij de vorming van deze nieuwe onderwijseenheid. Dat hebben we bijvoorbeeld gedaan tijdens de innovatiemiddag van 25 oktober.’  

EVIE is geen middelbaar beroepsonderwijs en geen voortgezet onderwijs, maar staat er wel direct mee in verbinding. Henri: ‘Zo kun je Entree zien als toegangspoort naar mbo of arbeidsmarkt. VAVO biedt deelcertificaten voor vakken in het voortgezet onderwijs, de ISK bereidt anderstaligen voor op vervolgonderwijs en Educatie is er in elk geval voor taalverbetering en inburgeraars. Samenwerking leidt tot meer differentiatie, tot passend onderwijs.’

Gepersonaliseerd leren

Het College van Bestuur gaf in december 2015 het startsein voor de nieuwe eenheid. ‘Een verbinding waarbij individueel, gepersonaliseerd leren het uitgangspunt is. Hoe het onderwijs er uit moet zien, bepalen we samen. Binnen en buiten de organisatie is veel expertise, daarom wilden we dat iedereen vanaf het begin participeerde’, zegt Henri.

Dat betekent in de praktijk mensen informeren tijdens teambijeenkomsten, input vragen en meer dan dertig collega’s en externe stakeholders interviewen. ‘Alle uitkomsten neem ik mee in de ontwikkelagenda. Door dit groeidocument steeds te verrijken en herijken, wordt de richting en inrichting van EVIE steeds concreter.’ 

Innovatiedag

De ontwikkelagenda en het opdoen van inspiratie door in elkaars onderwijskeuken te kijken, stonden op dinsdag 25 oktober op het programma van de innovatiemiddag voor alle EVIE-medewerkers. Zo’n 75 collega’s kwamen daarvoor naar de Landstede-locatie Fuchsiastraat in Zwolle. Vrijwel iedereen was positief, soms kritisch en ook nieuwsgierig: ‘De sfeer veranderde van gereserveerd, sceptisch en gezond afwachtend naar open, ontspannen en gezellig. Geen vraag of opmerking was te gek’, zegt Marlotte van Kerkhof, ISK-docent beeldende vorming en digitale vaardigheden. Volgens Lineke van der Kolk, coördinator Educatie Zwolle B, zorgde ‘het meedenken in mogelijkheden voor een prettige saamhorigheid’.

Verbinding

Ook Henri zag dat: ‘Mensen gingen in discussie, waren echt betrokken. En soms ook verbaasd dat er wel uitwisselingen zijn met scholen ver weg, zoals Entree heeft met Finland, maar dat we onze buren van andere locaties nauwelijks kennen.’ Zo ontmoette Marianne Jonker, teamleider VAVO en tijdelijk teamleider Educatie Harderwijk, een docent die lesgeeft in het lokaal waar zij op uitkijkt. ‘Zo zorgt zo’n middag voor verbinding.’ Voor Thea van Tolij, Entreemanager en projectleider nieuwe opleidingen, is het helder: ‘Medewerkers weten nu wie er allemaal bij EVIE horen. Ik heb het gevoel dat we veel van elkaar hebben geleerd.’ 

Kortere lijnen

Inspiratie deden de collega’s op tijdens workshops waarvan Henri de opbrengsten heeft verwerkt in de ontwikkelagenda. Tijdens een workshop over het inburgeringstraject viel het Marlotte op dat EVIE kan zorgen voor kortere lijnen. Lineke vult aan: ‘Iemand kan naast inburgeringslessen misschien tegelijk een onderdeel van Entree doen of een VAVO-traject volgen. Ideeën die we verder moeten onderzoeken.’

Professionaliseren

Blik verruimend waren de gesprekken na de gezamenlijke maaltijd. Groepsgewijs gingen collega’s in dialoog over de richting en inrichting van EVIE. Een thema was bijvoorbeeld het professionaliseren van medewerkers. De groep concludeerde dat betrokken, deskundige docenten met affiniteit nodig zijn. ISK-leerlingen bijvoorbeeld, hebben vaak veel meegemaakt. Een docent illustreerde: ‘Een alleenstaande minderjarige asielzoeker had haar moeder al acht jaar niet gezien. Toen ik haar vroeg iets over haar familie te zeggen, moest ze huilen. We hebben haar toen met elkaar getroost.’

Intervisie

Iemand anders merkte op dat een collega volledig vast kwam te zitten: hij kon emotioneel niet omgaan met het oorlogsverleden van de leerling. De groep constateerde dat een docent dus moet weten tot waar zijn verantwoordelijkheid als onderwijsprofessional gaat en wanneer er sprake is van hulpverlening, dat is een andere professie. Intervisie, waarbij collega’s elkaar helpen beter te worden in hun werk, is hiervoor een mooie oplossing.

Bij een andere groep ging het over onderwijsontwikkeling en digitalisering en dan met name over de intake. ‘Daar liggen kansen. Jongeren vanuit de ISK of van elders melden zich nu willekeurig bij Entree of Educatie. Dat kunnen we veel beter op elkaar afstemmen’, aldus NT2-docent Marjo Broekaart.

Thea vult aan: ‘Ook kunnen studenten door samen te werken en voor te schakelen sneller doorstromen en zijn ze beter te begeleiden bij de overgang naar een vervolgopleiding.’ 

De ‘hoe-vragen’

Een aantal zaken verdient nog aandacht. ‘Logisch bij de start van een nieuwe onderwijseenheid’, meent Lineke. Ze noemt een voorbeeld: ‘Voor ISK-leerlingen kan het leuker zijn aan te sluiten bij een VO-school. Dat is het onderzoeken waard.’

Thea noemt daarnaast nog de verschillende systemen - zoals eTO en Magister - waarmee de eenheden werken. ‘Hoe stemmen we dat op elkaar af? Daar moet nog een oplossing voor komen.’ Marlotte hoopt dat de vier eenheden afzonderlijk nog wel genoeg autonomie houden, bijvoorbeeld over de besteding van het budget.

Marianne signaleert ook onzekerheid. Bijvoorbeeld rond de intake. Deze willen we centraal maken. Daardoor vragen mijn collega’s zich nu af of hun functie wel blijft bestaan en of ze straks niet van alles een heleboel moeten weten.’ Henri stelt haar gerust: ‘Je kunt niet zeggen: “Iedereen moet nu kunnen wat een VAVO-intaker kan.” Voor die intake blijf je naast generalisten, specialisten nodig hebben.’ 

Hij beaamt dat er met name nog ‘hoe-vragen’ zijn: ‘Hoe gaan we het doen? Hoe richten we het onderwijs in? Hoe zorgen we ervoor dat we optimaal gebruik van elkaar maken en dat er geen vergaarbak ontstaat waardoor het specialisme verdwijnt?’

Persoonlijke zorgen

Naast praktische zaken, zijn er ook persoonlijke zorgen. Deze werden meteen zichtbaar toen Henri bij de aftrap in de collegezaal de verwachtingen peilde. ‘Voor mij kwamen alle antwoorden neer op: hoe gaat dit werken en wat betekent dat voor mij, mijn team en mijn vak’, zegt Marlotte.

Meerwaarde

Dat iedereen ondanks de zorgen toch overwegend positief oordeelt over EVIE, komt volgens Henri doordat mensen de meerwaarde zien van de integrale positionering. ‘Ze zien dat je je leerling, student of cursist samen meer kunt bieden. Toen ik afgelopen augustus begon, wist ik dat we een gezamenlijke missie, visie en gezamenlijke uitgangspunten hadden. Maar na alle gesprekken en bijeenkomsten, zie ik vooral overlap, raakvlakken en verbindingen die gepersonaliseerd leren voor de EVIE-doelgroep versterken.

Tegelijk vinden de vier “kleintjes” het ook fijn dat ze nu worden gezien en gehoord.’ Daar is Marianne het mee eens: ‘Jarenlang vonden we dat we “erbij hingen”. Ik hoop dat we nu - doordat we samen een eigen eenheid vormen - wel zichtbaar zijn en worden gewaardeerd om onze bijdrage aan het primair proces: het geven van goed onderwijs.’ 

School 23

EVIE is pionieren. Henri: ‘EVIE is uniek. School 23 in Eindhoven heeft een soortgelijke opzet. Maar zij bieden alle vier disciplines onder één dak. Bij ons zijn ze verspreid. We moeten faciliteiten en expertise delen. Dat vergt veel van je inrichting, organisatie en communicatie.’ 

Verrast

Henri: ‘Tijdens de plenaire afsluiting zei iemand iets heel moois: “Plannen zijn er binnen Landstede altijd wel, maar ik zie nu dat er écht wat gebeurt. Dat verrast mij. En daarom geloof ik erin.”

Voor Marianne blijft het belangrijk dat iedereen dezelfde kant op blijft kijken. ‘Maar zolang we communiceren en medewerkers inspraak hebben, gaat het zeker lukken!’