Veteraan in de klas

Hielckert, voorzitter van de Stichting Oud Militairen Zwolle, geeft al jaren interactieve gastlessen in het kader van het project Veteraan in de Klas. Dit jaar bezoekt hij voor de tweede keer de opleidingen van Landstede MBO aan het Dokterspad. Gert Strating, docent Veiligheidsopleidingen: ‘We vinden het belangrijk dat studenten nadenken over burgerschap en deze gastlessen dragen bij aan hun begrip van wat vrijheid is. We willen die verworvenheden doorgeven aan de nieuwe generatie, want onze vrijheid wordt vandaag nog steeds bevochten in allerlei militaire missies.’ 

Oorlogsverleden

Hielckert vertelt leerlingen over zijn ervaringen als veteraan - hij werd van 1961 tot 1962 uitgezonden naar Nieuw-Guinea - over zijn ervaringen als kind, toen hij de Tweede Wereldoorlog meemaakte vanuit voormalig Nederlands-Indië waar tegen de Japanners gestreden werd (1941-1945) en over de Indonesische revolutie (1945-1949) die daar op volgde. Hielckert fungeert als radiotelegrafist in Nieuw-Guinea en draagt zorg voor de communicatie met andere eenheden. ‘Tijdens patrouilles in de jungle had ik altijd militairen om me heen die ervoor zorgden dat ik beschermd bleef, dus ik heb de oorlog anders beleefd dan mijn collega’s die vuurcontact met de vijand hadden.’ Hielckert had wel moeite met het maken van Indonesische krijgsgevangenen. ‘Mijn oma is een volbloed Indonesische en ik groeide op in het land. Ik had het gevoel dat we mijn broeders gevangen namen en dat vond ik pijnlijk.’ 

Executie

Waar Hielckert als militair redelijk ongeschonden uit de strijd komt, hebben zijn oorlogservaringen als kind meer impact. ‘Het was tijdens het machtsvacuüm, Japan had gecapituleerd, maar een nieuwe machthebber had zich nog niet geïnstalleerd. De Japanners kregen de opdracht van de Britten om de westerse bevolking en hun bezittingen te beschermen. Ik zag dat de Japanners zeven vrouwen betrapten die een winkel hadden geplunderd omdat ze honger hadden. De vrouwen schreeuwden, huilden en vroegen om vergiffenis, maar de Japanners dwongen hen om zich uit te kleden op straat, ze hadden de gewoonte om mensen te kleineren, en dreven ze naar een blinde muur alwaar ze werden gefusilleerd. Ik zag dat met mijn neef vanaf het balkon waar we vaak speelden. Op een gegeven moment is de oorlog voorbij en dan verdring je dit soort dingen. Dat is een menselijk mechanisme.’

In 2007 ondergaat Hielckert een openhartoperatie, waardoor de herinneringen bovenkomen. ‘Toen ik thuis kwam om te herstellen, kon ik niet goed slapen, ik transpireerde veel en zag bombardementen, executies, dode mensen die langs de kant van de weg lagen.’ Hielckert heeft een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). ‘Ik ben heel goed geholpen door Stichting Pelita (een welzijnsorganisatie voor de Indische gemeenschap) en kan de beelden nu plaatsen waardoor ik er goed mee kan omgaan. Ik heb nog zelden nachtmerries.'

Tolerantie en respect

Door zijn ervaringen is Hielckert ervan overtuigd dat het waardevol is om vroeg met kinderen in gesprek te gaan over begrippen als tolerantie en respect. "Waarom pesten kinderen elkaar?", vraag ik altijd. "Omdat de een zich beter voelt dan de ander of de baas wil spelen. Zo beginnen oorlogen ook", vertel ik dan. Mijn insteek is de Tweede Wereldoorlog en ik neem Hitler of de Japanse keizer Hirohito vaak als voorbeeld. Kinderen begrijpen dat, heel goed zelfs. Pesten is van alledag, het hoort bij het leven, maar waar ligt de grens?’

Op het Bevrijdingsfestival is  'Ontmoet hier je eigen Held' een project waar iedereen kan speeddaten met veteranen. Dit is georganiseerd door Landstede i.s.m. het Veteraneninstituut.  En daarnaast organiseert de Stichting Oud Militairen Zwolle een bijeenkomst waarbij veteranen elkaar kunnen ontmoeten.

 Reageren? redactie@zinmag.nl of discussieer bij ZinMag op Connect