Landstede Groep
   
Jaargang 5 | Editie 1 | Archief 2015 - 2019
reportage

Robotica onderwijs in het vo gaat met vallen en opstaan

Hoe bereiden we onze vo’ers en vmbo’ers voor op een toekomst met robots? Pakken scholen het gestructureerd op of hangt het af van die ene enthousiaste docent? Een kijkje in Dronten, Kampen, Dedemsvaart en Zwolle.

Op JenaXL in Zwolle is robotica al lang geen noviteit meer. Het Ichthus College in Kampen en in Dronten, het Vechtdal College in Dedemsvaart en TalentStad in Zwolle experimenteren er juist volop mee. 

Op TalentStad bleef de aandacht tot nu toe ‘beperkt’ tot domotica en automatisering. Deze lessen zijn voor vierdejaars kbl-leerlingen binnen het bovenbouwprofiel Produceren, Installeren en Energie (PIE). Daarnaast zijn er programmeerprojecten voor leerlingen die tijd over hebben. Bedoeling is dat vanaf dit schooljaar alle PIE-leerlingen kennismaken met programmeren.

Ook binnen het profiel Dienstverlening & Producten (D&P), waar robotica een keuzevak is, is het nog geen structureel onderdeel van het lesprogramma. D&P-docent Bart Valkenier schafte wel een aantal eenvoudige robots aan waarmee hij iets wil doen.

De gratis website met creatieve software waar Bart aan werkt, beschouwt hij als een opstap: ‘Mogelijk is daar ook plek voor de hardwarematige robotica.’ Ook ziet hij mogelijkheden robotica te koppelen aan het keuzevak 3D-vormgeving en realisatie voor vierdejaars vmbo-kbl.

Bij het Vechtdal College in Dedemsvaart kunnen eerste- en tweedeklassers zich in robotica verdiepen tijdens de academies (keuzeworkshops van 75 minuten die ze zo’n zes tot zeven weken duren). Wie wil, leert tijdens deze keuzeworkshop een robot maken en programmeren.

 

Talentclass Robotica

Op het Ichthus College in Kampen krijgen de vierdejaars vmbo’ers (bbl/kbl) Elektrotechniek - net als bij TalentStad - les in programmeren. Zo leren ze omgaan met een programmeerbare robotarm. Verder staat er zowel in klas 3 en 4 (bbl/kbl) domotica en huisautomatisering op het programma.

Daarnaast is er ook al in de onderbouw aandacht voor robotica tijdens een talentclass, een soort keuzevak. De eerste- en tweedejaars vmbo-tl en havisten vinden deze class ‘pittig, saai en leerzaam.’ Het programmeren is niet altijd even makkelijk: vooral niet als je precies doet wat in het boekje staat en de robot het alsnog niet doet.

‘De leerlingen werken met LEGO Mindstorms’, vertelt docent Matthijs Oosterhoff. ‘Ze leren doelgericht programmeren: zo ontdekken ze bijvoorbeeld hoe de robot moet rijden. Vervolgens komen er gecombineerde opdrachten met sensoren en taken uitvoeren bij.’

 

Informatica op het vwo

Voor de onderbouw van het vwo is er op het Ichthus College in Kampen een informaticaclass waar de vwo’ers de basis van het programmeren leren. Met als gevolg dat robotica regelmatig een onderwerp is in profielwerkstukken. En wie wil mag naar een basisschool om kinderen van groep 8 programmeren te leren.

Voor dit project van het Ichthus College met de christelijke basisscholen in Kampen meldden zich begin vorig schooljaar negen enthousiastelingen aan. Tijdens de drie lessen stond onderzoekend leren centraal: ‘We wilden dat de kinderen zoveel mogelijk zelf uitprobeerden’, zegt Chantal Dannenberg (3 vwo). ‘Het programmeren van het robotje bleek moeilijk, maar zodra ze het snapten, was het een succes.’

Wake-up light programmeren

Het Ichthus College in Dronten merkt ook dat vwo’ers robots bouwen voor profielwerkstukken. Maar ook hier groeit de belangstelling voor robotica in de onderbouw: toen hoogbegaafde leerlingen van basisschool Christiaan Huygens in het voorjaar van 2017 op de school snuffelden aan programmeren, vroegen tweedejaars havo- en vwo-leerlingen om zoiets ook voor hen te organiseren. Dat gebeurde afgelopen januari, voor de inmiddels derdejaars. Zij kregen een tweedaagse workshop en bouwden en programmeerden een wake-up light.

Meer structureel is dat de school vanaf dit schooljaar vanaf klas 1 keuzemodules aanbiedt, waaronder Techno-Science. Hierbij bezoeken leerlingen ook bedrijven. Blijven ze deze module de jaren daarna volgen, dan kunnen ze aan het eind van de onderbouw zelf een robot bouwen.

First Lego League

Daar waar elders wordt geëxperimenteerd, is JenaXL binnen het voortgezet onderwijs en vmbo van Landstede Groep een voorloper als het gaat om robotica. Zo doet de school al jaren - net als het Thomas a Kempis College - elk jaar mee aan de First Lego League (FLL). Zeven keer bereikte het JenaXL-team de Beneluxfinale met als resultaat twee prijzen.

Zelfs tijdens vakanties

Ilsa Groen (3vmbo-tl) is er voor het tweede jaar bij betrokken. ‘Een topper: ze is super enthousiast, programmeert prima, bedenkt goed oplossingen en wil altijd een stapje extra zetten’, complimenteert Martijn. Zelf blijft Ilsa er bescheiden onder, ze vindt het werken in een team gezellig. Haar interesse voor robotica begon al in groep 8: ‘Thuis hadden we een Ozobot, een simpel robotje. Die in elkaar zetten vond ik leuk.’  

‘Voor mij is de FLL het voorbeeld van hoe onderwijs moet zijn’, zegt docent Martijn de Haan. ‘Via een thema leren de leerlingen van alles. Ze werken zelfstandig en kunnen zelf verdieping zoeken.’ Het project kost wel veel tijd: ‘Leerlingen zijn er in de pauze en zelfs tijdens de vakanties mee bezig. Maar het voelt niet verplicht, we doen het met elkaar en ze krijgen er veel voor terug.’


Keuzecursus Robotica

Daarnaast kunnen JenaXL-leerlingen sinds 2016 kiezen voor robotica. ‘Dat is net als FLL een keuzecursus voor leerlingen van klas 1 t/m 5. Beide keuzecursussen volgen ze hier in het technieklokaal, elke donderdagmiddag, een halfjaar lang. ‘De kbl-leerlingen kunnen de keuzecursus Robotica op examenniveau afsluiten.’

Daarbij gaat het vooral om praktijkervaring opdoen met programmeren. Eindopdracht is het programmeren van de grijpmachine die in het technieklokaal staat. Ook organiseert Martijn binnen deze keuzecursus een excursie naar Robertpack, het bedrijf dat de FLL sponsort en robotsystemen maakt. ‘Volgens hen zijn wij een bedrijf in het klein: samen lossen wij problemen op.’

Robotica binnen NLT

Naast de FLL en de keuzecursus, kunnen leerlingen uit 4 havo/vwo van JenaXL en het Thomas a Kempis College vanaf dit schooljaar ook kiezen voor een module binnen het keuzevak Natuur, Leven en Technologie (NLT). Hierbij leren ze de basis van een programmeertaal. De module volgen ze op JenaXL. Martijn is daar blij mee: ‘Zo krijgen we een doorgaande lijn en kunnen havisten en vwo’ers gerichter een vervolgopleiding kiezen.’




Vorige
Volgende
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11