‘Een onderzoekende houding ontwikkelen biedt perspectief’

‘87% van de leerlingen is tevreden over hun coach’, staat op de posters die een tijdlang op verschillende locaties van Landstede hingen. Die conclusie komt uit een onderzoek dat de Onderzoeksgroep Landstede in 2014 heeft laten uitvoeren onder coaches en studenten. Het onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met de kadermanager coachen Nicole Carbijn, richtte zich onder meer op het maatwerk van de coach en factoren die van invloed zijn op tevredenheid van de student en de coach. Zij konden hiervoor een digitale vragenlijst invullen. Met de posters wil de Onderzoeksgroep, die bestaat uit Marjanne en Anne, de uitkomsten laten zien en betrokkenheid creëren bij docenten en leerlingen als het gaat om wat onderzoek kan opleveren.

Niet hoog op de agenda

Marjanne en Anne doen zelf onderzoek binnen Landstede en begeleiden bachelorstudenten, masterstudenten en masterdocenten bij het uitvoeren daarvan. Onderzoeksvragenkomen vanuit teams, de Landschappen, directies of Talentvol Ontwikkelen. Onderzoek is een relatief nieuw fenomeen op het mbo, zo merkte Marjanne al tijdens haar studie onderwijskunde die ze na de pabo volgde. ‘Gek genoeg kwam het mbo binnen onderwijskunde vrijwel nooit aan bod. Waarschijnlijk omdat het mbo geen onderzoekscultuur heeft en het in het verleden niet hoog op de ontwikkelagenda stond.’ Haar eigen afstudeeronderzoek deed ze bewust wél binnen het mbo en voerde ze uit bij Landstede Harderwijk.

Onderzoekende houding

In 2005 komt Marjanne bij Landstede werken als docent. ‘Voordat ik als onderwijskundige en onderzoeker aan de slag ging, wilde ik weten wat er gebeurt in de klas, hoe een team functioneert. Twee jaar later, in 2007 deed ik mijn eerste onderzoek: een evaluatie van het startprogramma.’ Anne werkt vanaf 2014 bij de Onderzoeksgroep. Hij is van oorsprong GGZ-verpleegkundige en werkt sinds 2003 bij Landstede. Hij ontwikkelde er de opleiding verpleegkunde en werkte als implementatiemanager. Anne heeft een master pedagogiek gevolgd en is trainer Feuerstein methode. ‘Ik vind het fascinerend hoe mensen leren en ik ondersteun hen graag bij het ontwikkelen van een onderzoekende houding: waar ben ik mee bezig, hoe kan ik beter professioneel handelen?’

Versterking van docent

Die onderzoekende houding heeft nog geen prioriteit bij docenten, merken Marjanne en Anne. ‘Begrijpelijk, want zij focussen zich primair op hun werkpraktijk, en daar komt veel bij kijken’, zegt Anne. Toch is het van essentieel belang, vinden beiden. Marjanne: ‘Het draagt bij aan de ontwikkeling van toekomstbestendig onderwijs en aan de versterking van de docent in het beroepsonderwijs als professional. Dat is waar Landstede zich de komende jaren op richt en waar we met elkaar aan moeten werken.

Door een onderzoekende houding en het uitvoeren van onderzoek, op welke manier dan ook, kan de docent het leren van de student continu verbeteren, maar ook kritisch zijn op de eigen prestaties en die van de school.’

Het VO wordt binnenkort meer betrokken bij de onderzoeksgroep. Marjanne: ‘Binnen het VO is steeds meer interesse in onderzoek, mede geïnitieerd door hbo-masterdocent. We gaan kijken hoe we onze krachten kunnen bundelen. Na de vakantie organiseren we een VO- startbijeenkomst, waarbij iedereen die geïnteresseerd is in onderzoek welkom is.’

‘Betere docent’

Kaderdocent Elise Heideveld werkt bij de opleiding PW Jeugdzorg. Zij reageerde begin dit jaar op een oproep van de Onderzoeksgroep, waarin docenten werd gevraagd die onderzoek wilden doen naar ouderbetrokkenheid in het mbo. Het is een project van circa 2,5 jaar in het kader van het ‘Versterking samen Opleiden’ in Harderwijk. De resultaten worden onder meer gebruikt om het curriculum van de lerarenopleiding op Hogeschool Windesheim te versterken.

Elise was direct enthousiast ‘Het thema trekt mij aan. Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat je als docent bewustere keuzes kunt maken voor de lange termijn door onderzoek te doen. In plaats van zelf een goede werkwijze te bedenken of af te gaan op wat anderen zeggen of doen, kun je het ook zelf onderzoeken en je werkwijze baseren op onderbouwde theorieën. Daar word je een betere docent van.’

Verbeterslag maken

Terug naar het coachingsonderzoek van 2014. Daaruit bleek dat studenten een coöperatieve begeleidingsstijl prefereren. En dat zij tevreden zijn over de vaardigheden van de coach, maar dat er iets meer tijd vrijgemaakt mag worden voor coachingsgesprekken. Daarnaast vinden studenten het belangrijk dat zij problemen kunnen voorleggen aan hun coach, en dat hij of zij hierin wil meedenken. Marjanne: ‘Bij voldoende respons van een team, kreeg dat team een eigen rapportage. Daarmee kunnen zij aanpassingen doorvoeren in hun werkwijze en een verbeterslag maken in de kwaliteit van de coaching. Dat is een heel concreet voorbeeld wat onderzoek je kan opleveren.’

Kenniskring Onderzoek Landstede

Het creëren van draagvlak voor onderzoek en het delen van kennis, gebeurt onder meer in de Kenniskring Onderzoek Landstede (KOL). Vier keer per jaar worden tijdens de kenniskring resultaten van onderzoeken door een docent, studentonderzoeker of een lectoraat gepresenteerd en zijn de opbrengsten en de vervolgstappen onderwerp van het gesprek.

Op intranet kun je meer lezen over de Kenniskringen