‘De docenten wilden het liefst dat we meteen bleven’

Het onderwijssysteem in Congo is zwak, zegt Marja. ‘Er is gebrek aan bekwame onderwijzers, het beroep van onderwijzer is ondergewaardeerd en onderbetaald, er is een tekort aan didactisch materiaal, aangepaste leermethodes en bijscholing, en aan cursussen voor onderwijzers. Daarnaast is het budget van het ministerie van Onderwijs beperkt. Ouders moeten daardoor financieel bijdragen, wat niet voor iedereen mogelijk is.’

Marja vergezelde haar vriendin Marie Fredriks, zelf afkomstig uit het dorp Kabwe in Congo, naar het Afrikaanse land. Marie heeft de Stichting Diba opgericht en zet zich daarmee in voor kleinschalige ontwikkelingshulp in Congo*. ‘Zij vroeg mij om mee te gaan om voor haar stichting foto’s en verslagen te maken van de projecten. Uit eigen interesse heb ik drie basisscholen in Kinshasa bezocht om iets te kunnen doen voor de kinderen en collega-docenten in Congo.’  

Behekst

Van Marie hoorde Marja al dat er in Congo weinig kennis is over autisme en ADHD bij leerkrachten. ‘Vanuit onbekendheid met de ontwikkelingsstoornis worden kinderen met autisme en ADHD in sommige gebieden gezien als behekst of bezeten. Zelf werk ik als schoolcoach bij Ichthus Kampen en IJsselmuiden. Beweeglijke of rusteloze kinderen geef ik vaak Tangles, een therapeutisch hulpmiddel voor kinderen om hun concentratie te verbeteren. Het zijn armbandjes met verschillende structuren en kleuren. Ik heb van stichting Pica, die deze armbandjes verkoopt, honderd exemplaren gekregen om op de scholen in Congo uit te delen.’

Dat sloeg aan. ‘Eén meisje dat nooit haar vinger opsteekt, snel afgeleid is en heel beweeglijk is, kreeg van ons een Tangle. Ze bleek ineens, terwijl ze friemelde aan haar armbandje, goed te luisteren naar de docent en stak zowaar haar vinger op toen hij iets vroeg. En ze gaf, tot zijn verbazing, ook het goede antwoord. De docenten wilden het liefste dat we meteen zouden blijven. En ook de ouders waren enthousiast. Die zitten soms met de handen in het haar.’

Strenge discipline

Tijdens de lessen is duidelijk een strenge discipline te zien, zegt Marja. ‘Als wij binnenkwamen werden we volmondig welkom geheten, gedirigeerd door de leerkracht. De kinderen staan op als ze toestemming hebben iets te zeggen en werken veel klassikaal en gezamenlijk. We zagen ook dat er niet wordt gedifferentieerd in aanbod. Als je na de test in groep 8 voldoende scoort, mag je naar het voortgezet onderwijs. Daar is wederom geen onderscheid in niveau zoals bij ons het pro – vmbo – havo et cetera.’

Het werk is na thuiskomst niet afgelopen. ‘We overwegen om een klein boekje klassenmanagement te maken. In veel klassen zitten zo’n veertig of meer leerlingen. We willen tips geven om te kunnen differentiëren en om de concentratie en structuur voor kinderen met ADHD en autisme te verbeteren.’

*De broer van Marie, Pierre Ngindu, is docent Frans bij het ichthus College Kampen. In de rubriek ‘Het goede doel’ verscheen eerder een artikel over zijn inzet voor stichting Diba.